Jakie programy prezentują kandydaci na Prezydenta Miasta Krakowa?

Z okazji zbliżających się Wyborów Samorządowych 2024, działając w ramach akcji Masz Głos Fundacji Batorego zadaliśmy pytania osobom kandydującym na stanowisko Prezydenta Miasta Krakowa. Pytaliśmy o bezpieczeństwo w mieście, przeciwdziałanie szeroko pojętej przemocy w środowisku pracy, pomoc osobom w kryzysie bez względu na płeć, współpracę z NGO-sami oraz działania na rzecz kobiet. 

Odpowiedzi udzielili: Aleksander Miszalski, prof. Andrzej Kulig, Łukasz Gibała, Jerzy Muzyk oraz Rafał Komarewicz. Pozostali pretendenci do prezydenckiego stołka nie zabrali głosu w temacie. 

Aleksander Miszalski KKW Koalicja Obywatelska

Jak wskazują przywołane przez Państwa badania, przemoc w miejscu pracy, to szczególnie istotny i powszechny problem, z którym miasto powinno walczyć w sposób bezwzględny. Nie może być tolerancji dla przejawów mobbinu czy przemocy w miejscu pracy, zarówno w jednostkach kontrolowanych przez Miasto, jak i w sektorze prywatnym. 

Niestety obecnie, pomimo powszechności tego zjawiska, wciąż zbyt mało osób zgłasza tego typu przypadki odpowiednim służbom. Wynika to w dużej mierze ze strachu przed utratą pracy, ale także z braku wystarczającej świadomości względem przysługujących pracownikom praw. Dlatego pierwszym, podstawowym działaniem powinno być przeprowadzenie powszechnych szkoleń dla pracowników, by byli oni świadomi zarówno, czym jest mobbig oraz przemoc psychiczna, jak i wiedzieli, gdzie zgłaszać przypadki tego rodzaju agresji, bez obawy o dalej idące konsekwencje. 

Mieszkańcy będący ofiarami tego typu działań muszą czuć, że mają gdzie się zwrócić i że ich sygnały nie zostaną zignorowane. Przykładem naruszania praw pracowniczych w ostatnim czasie stał się jeden z krakowskich uniwersytetów, gdzie pomimo szeregu zgłoszeń dotyczących naruszenia praw pracowniczych nie podejmowano działań, mających na celu zmianę władz uczelni, które wyrażały na tego typu praktyki przyzwolenie lub wręcz je inicjowały. 

W ubiegłym tygodniu interweniowałem w tej sprawie u Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, uzyskując zapewnienie, że sprawa jest wnikliwie badana, celem wyciągnięcia stosownych konsekwencji. Przyszły Prezydent Krakowa nie powinien ignorować sygnałów o przypadkach przemocy w miejscu pracy, a reagować na każde zgłoszenie z pełnym zaangażowaniem i adekwatnie do sytuacji. Dlatego w moim programie znalazł się w tej sprawie konkretny postulat – utworzenie programu przeciwdziałania przemocy i mobbingowi w miejscu pracy. W ramach tego programu utworzymy radę przy Urzędzie Miasta, mającą na celu przeciwdziałanie przemocy, mobbingowi i dyskryminacji w miejscu pracy. Rada będzie organizowała szkolenia dla pracodawców i pracowników, dostarczała informacji na stronie internetowej oraz udzielała wsparcia psychologicznego i prawnego osobom dotkniętym przemocą. Celem jest nie tylko podniesienie świadomości, ale także efektywne wsparcie dla ofiar, minimalizujące negatywne konsekwencje, takie jak utrata pracy czy koszty sądowe. Wyżej wymieniony postulat można znaleźć również na mojej stronie internetowej pod adresem https://miszalski2024.pl/rownosc-i-polityka-spoleczna/.

Andrzej Kulig KWW Andrzej Kuliga ‘Ku Przyszłości’

Muszę jednak zaznaczyć, że to wstyd, że trzeba o tym mówić. Z pewnych osobistych względów wiem jednak, że trzeba.

Przeprowadzimy w mieście warsztaty asertywności, które pozwolą kobietom jasno i wyraźnie odmawiać w sytuacjach, które są na nich wymuszane przez mężczyzn. Uważam, że powinniśmy wydać bardzo jasną, silną i bezwzględną walkę wszelkim formom molestowania. Bez względu na to, w jakiej instytucji one mają miejsce. Stąd warsztaty, w których tego typu zjawiska: niedopuszczalne i nieakceptowalne będą eliminowane. Kobiety muszą dostać broń, narzędzie do tego, żeby przed takimi propozycjami się bronić.

Musze też zaznaczyć, że w Krakowie działa już program „Kraków dla równości”

To nie tylko hasło, ale i realne działania na rzecz praw człowieka w naszym mieście. Powstaje wieloletni program równościowy, opublikowaliśmy szczegółową diagnozę grup narażonych na wykluczenie pod hasłem „Kraków – w kierunku miasta praw człowieka”, mamy Radę Równego Traktowania.  Kraków oficjalnie przyjął „Plan równości płci w Urzędzie Miasta Krakowa i miejskich jednostkach organizacyjnych”. To wewnętrzna strategia działań, które mają na celu promowanie równości płci i przeciwdziałanie dyskryminacji. Kraków przystąpił także do grona sygnatariuszy Karty Różnorodności i Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Rozwijamy działania mające na celu przeciwdziałanie mowie nienawiści. Zbudowaliśmy też pierwszy miejski portal dot. przeciwdziałania przemocy domowej, od trzech lat w maju w organizujemy Festiwal „Maj Równości”.

Łukasz Gibała KWW Łukasza Gibały 'Kraków dla Mieszkańców

Tak, “Urząd bez uprzedzeń i przemocy” jest jednym z moich postulatów programowych. Chcę, żeby UMK był miejscem wolnym od dyskryminacji ze względu na płeć, wyznanie i inne cechy. Każdy musi być traktowany równo i z szacunkiem. Każdy pracownik, który doświadczy traktowania niezgodnego z prawem, będzie mógł zgłosić tę sprawę bezpośrednio do pełnomocnika ds. równego traktowania i wraz z jego wsparciem uzyskać pomoc w rozwiązaniu zaistniałej sytuacji. Stworzymy procedury zgłaszania przemocy, aby ofiary mogły bez obaw o bezpieczeństwo zatrudnienia zgłaszać mobbing i dyskryminację. Dodatkowo przeprowadzimy audyt sytuacji wynagrodzeń w UMK, aby zbadać przyczyny obecnie występującej luki płacowej.

Jery Muzyk KWW 'Samorządny Kraków

Równouprawnienie płci stanowi podstawową wartość UE zapisaną w Traktatach. Nie tylko jest prawem podstawowym, kluczową zasadą europejskiego filaru praw socjalnych, ale również nieodzownym warunkiem innowacyjności, konkurencyjności i dobrej kondycji europejskiej gospodarki. Równouprawnienie płci ma także odzwierciedlenie w licznych regulacjach prawnych na szczeblu krajowym, w tym w Konstytucji RP. Znajduje swoje odzwierciedlenie w regulacjach wprost odnoszących się do równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji przez jednostki publiczne.

Mobbing, dyskryminacja i przemoc w środowisku pracy to działania, które muszą być piętnowane i podlegać natychmiastowej reakcji. Takimi działaniami zajmuje się Rada ds. Równego Traktowania działająca od 2019 roku, której celem jest wypracowanie koncepcji, pomysłów i rozwiązań na rzecz opracowania strategii równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji na poziomie lokalnym, we współpracy z komórkami organizacyjnymi Urzędu Miasta Krakowa i miejskimi jednostkami organizacyjnymi, instytucjami kulturalno-oświatowymi, wyższymi uczelniami, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i służbami działającymi na terenie Gminy Miejskiej Kraków. Tak szeroka reprezentacja zapewnia obiektywizm i tym samym skuteczność podejmowanych działań. 

W 2022 roku Kraków oficjalnie przyjął także Plan Równości Płci dla Urzędu Miasta Krakowa i wybranych Miejskich Jednostek. Plan Równości Płci to wewnętrzna strategia działań, które mają na celu promowanie równości płci poprzez zmiany instytucjonalne i kulturowe w organizacjach oraz instytucjach publicznych. Wśród głównych celów realizacji tego planu są: 

  • budowanie świadomości na temat zasady równego traktowania i potrzeby przeciwdziałania dyskryminacji i przemocy ze względu na płeć
  • dążenie do wdrażania najlepszych rozwiązań pozwalających łączyć życie zawodowe i osobiste osób zatrudnionych
  • dążenie do zrównoważonej reprezentacji płci na wszystkich szczeblach i we wszystkich ciałach doradczych i społecznych działających w ramach UMK i MJO
  • dążenie do ujęcia perspektywy równościowej we wszystkich miejskich strategiach, politykach i programach oraz prowadzonych i zlecanych badaniach.

Wszelkie działania wskazane w planie będą prowadzone w perspektywie lat 2022 – 2025 i środki na realizację tych celów będą uwzględnione w budżecie miasta i jednostkach miejskich. 

Rafał Komarewicz KWW Rafała Komarewicza Kraków Trzecia Droga

Mobbing i inne formy przemocy w miejscu pracy to bardzo poważny problem i walka z tym zjawiskiem będzie jednym z priorytetów mojej ekipy, jeżeli zostanę prezydentem miasta. Trzeba pamiętać, że prezydent biorąc po uwagę liczbę osób zatrudnionych w urzędzie oraz spółkach miejskich jest jednym z dużych pracodawców w Krakowie i walka ze zjawiskiem przemocy, hejtu jest po prostu jego obowiązkiem. Przykład idzie z góry. Dlatego obowiązkiem miasta jest świecić przykładem, tworzyć dobre praktyki. Musimy zachować odpowiedni balans pomiędzy wymaganiami względem urzędników miejskich z zakresu odpowiedniej obsługi petentów, zaangażowania i otwartości na sprawy mieszkańców, ale też chronić ich przed atakami czy niesłusznymi oskarżeniami.

W jednostkach podległych prezydentowi powołamy zespół spośród pracowników urzędu, przeprowadzimy wnikliwy audyt procedur mających przeciwdziałać przemocy w pracy i doprowadzimy do zaimplementowania procedur wzorowanych na najbardziej skutecznych rozwiązaniach międzynarodowych, gdzie walka z przemocą w pracy ma dłużą historię.

Bardzo ważne jest też uświadamianie pracowników i szefów czym jest przemoc w pracy, bo wciąż część zachowań przemocowych wynika z braku świadomości, np. dowcipy o podtekście seksualnym czy rasistowskim.

Czy planuje Pan organizację pomocy dla osób znajdujących się w kryzysie, bez względu na płeć? Jeśli tak, to jaki charakter będzie miała ta pomoc i jakie osoby obejmie?

Aleksander Miszalski KKW Koalicja Obywatelska

Zadane w tym punkcie pytanie zostało sformułowane na wysokim poziomie ogólności. Oczywistym jest, że władze miasta, we współpracy z organami państwowymi, powinny pomagać osobom znajdującym się w kryzysie bez względu na płeć tych osób czy jakiekolwiek inne względy. W moim programie znajdują się m.in. następujące postulaty dotyczące osób znajdujących się w kryzysie.

I. Wspieranie opieki wyręczeniowej osób z niepełnosprawnościami. Jest to istotne, ponieważ stanowi ogromną pomoc dla opiekunów. System opieki wyręczeniowej jest bardzo ważny, a często stanowi niezbędne wsparcie, które trudno jest zastąpić innymi formami pomocy osobie z niepełnosprawnością.

II. Powołanie pełnomocnika ds. przemocy w rodzinie. Pełnomocnik będzie osobą kierującą zgłaszające się do niego kobiety do odpowiednich osób, które w ramach współpracy z Urzędem Miasta Krakowa będą mogły pokierować dalszymi krokami pokrzywdzonej. Pomoc specjalistów, którzy w sposób natychmiastowy, będą mogli udzielić wsparcia pokrzywdzonej – zarówno psychologicznego, jak i prawnego. Przedmiotem pomocy powinno być też udzielenie natychmiastowego schronienia pokrzywdzonej i jej dzieciom w razie konieczności.

III. Walka z wykluczeniem seniorów. Chcę, by miasto wspierało koszty opieki takich osób, tak by nie było konieczności kierowania osób starszych do DPS. Pomoc może być bowiem świadczona również w domu, przy odpowiednim wsparciu miasta. Nie trzeba wyrywać naszych seniorów z korzeniami z ich własnych mieszkań. Dzięki wsparciu w robieniu zakupów, sprzątaniu czy opiece pielęgnacyjnej będą oni mogli pozostać we własnych mieszkaniach bez obaw o własne zdrowie. Dotyczy to również wsparcia dla seniorów będących tzw. „więźniami 4 piętra”, czyli osób mieszkających na najwyższym piętrze budynków wielorodzinnych niewyposażonych w windy. Tego typu osoby, są często wykluczone z życia społecznego wyłącznie z tego powodu, a przecież wystarczyłoby zamontowanie windy, by znów mogli sami udać się do sklepu, kościoła czy na spacer z psem.

IV. Zwiększymy ilość asystentów dla osób z niepełnosprawnościami. Zapewnimy także godne podwyżki pensji dla asystentów i opiekunów medycznych osób niesamodzielnych. Zadbanie o odpowiednie wynagrodzenie (za ich bardzo ważną i ciężką pracę dla drugiego człowieka) powinno stać się jednym z ważniejszych priorytetów miasta.

V. Osobom dotkniętym kryzysem związanym z problemem uzyskania mieszkania chcę pomóc przede wszystkim poprzez: (1) rozszerzenie programu remontu pustostanów – do 2000 mieszkań w kadencji. Znaczną część odzyskiwanych mieszkań przeznaczymy na mieszkania socjalne. Źródłem finansowania remontów pustostanów będzie budżet miasta oraz, w jak największym stopniu, źródła zewnętrzne, w tym Fundusz Dopłat Banku Gospodarki Krajowej; (2) budowę 1000 mieszkań czynszowych w ramach Społecznej Inicjatywy Mieszkaniowej; (3) Wdrożenie Społecznej Agencji Najmu. Taka instytucja istnieje w wielu krajach Europy i polega na tworzeniu tzw. mieszkań subsydiowanych, gdzie właściciel wynajmuje tej instytucji (związanej z samorządem) mieszkania na dłuższy czas po niższym niż rynkowy czynszu, a instytucja odnajmuje je zgłaszającym się mieszkańcom. Jest to rozwiązanie pośrednie pomiędzy mieszkaniami czynszowymi w Społecznej Inicjatywie Mieszkaniowej a komercyjnymi; (4) pilotażowy projekt „Mieszkanie dla Seniora” – coraz częściej spotykamy się z osobami starszymi, które mieszkają samotnie i wymagają pomocy. Przykładowym rozwiązaniem jest miejski program „Mieszkania dla Seniora”. Mieszkania mogłyby zostać zorganizowane w formie małych apartamentów wyposażonych we wspólny pokój dla obsługi medycznej i lekarzy. W organizację czasu wolnego dla seniorów zaangażujemy młodzież i wolontariuszy.

Andrzej Kulig KWW Andrzej Kuliga ‘Ku Przyszłości’

Pochodzę z rodziny lekarskiej i nauczycielskiej, przez lata byłem dyrektorem Szpitala Uniwersyteckiego. Te doświadczenia – zarówno rodzinne, jak i zawodowe, dają mi pewność co do jednej rzeczy: zawsze na pierwszym miejscu należy stawiać człowieka, jego życie, zdrowie. Dlatego wielokrotnie powtarzam, że rolą miasta jest zaopiekowanie się każdym mieszkańcem. Szczególnie najsłabszym. Stąd od lat wiele energii poświęcam na reagowanie na potrzeby krakowian, tworzenie miejsc i organizowanie inicjatyw, dzięki którym mogą się czuć, że są zaopiekowani. Mam tutaj na myśli już działającą sieć Centrów Aktywności Seniora, Klubów Rodziców czy półkolonie dla dzieci z niepełnosprawnościami.

Chcę, aby oferta, którą miasto przygotowuje dla osób doświadczających trudności, miała dwie ważne cechy: żeby każdy w potrzebie mógł z niej skorzystać bez zbędnych formalności i żeby była zlokalizowana blisko miejsca zamieszkania, ewentualnie w miejscach dobrze skomunikowanych.

Dostrzegając potrzeby rodzin z dziećmi, szczególnie z dziećmi z niepełnosprawnościami, chcę utworzyć trzy nowe Centra Wspierania Rodzin oraz Centrum Pomocy Dziecku. Będzie w nich można skorzystać z poradnictwa psychologicznego i terapii.

Łukasz Gibała KWW Łukasza Gibały Kraków dla Mieszkańców

W naszym programie znajduje się szereg działań dla różnorodnych grup znajdujących się w kryzysie. Po pierwsze, chcę utworzenia Punktu Profilaktyki Intymnej, czyli punktu porad lekarskich, w którym bez żadnych warunków wstępnych, barier światopoglądowych czy technicznych udzielane będą porady lekarskie w zakresie opieki intymnej kobiet i mężczyzn. Po drugie, stworzę Centrum Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży, którego powstanie znacznie skróci czas oczekiwania na pomoc psychologiczną. Po trzecie, będę prowadził odpowiedzialną politykę mieszkaniową, która zwiększy dostępność mieszkań w Krakowie poprzez budowę tanich mieszkań na wynajem, zakaz wyprzedaży mieszkań komunalnych i remonty pustostanów. W programie mamy też szereg innych postulatów, m.in. uwolnienie „więźniów 4 piętra”, inkluzywną infrastrukturę i wiele innych.

Jerzy Muzyk KWW ‘Samorządny Kraków’

Kategoria płci nie może być absolutnie kryterium przy udzielaniu pomocy.  Podstawową jednostką organizacyjną Systemu Pomocy Społecznej Miasta Krakowa, koordynującą jego działania jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Oprócz MOPS w skład Systemu Pomocy Społecznej wchodzą prowadzone i finansowane lub dofinansowane przez Gminę Miejską Kraków takie placówki, jak: domy pomocy społecznej, ośrodki wsparcia dla osób starszych, kluby samopomocy, środowiskowe domy samopomocy, mieszkania chronione, placówki opiekuńczo – wychowawcze, placówki wsparcia dziennego, placówki specjalistycznego poradnictwa, ośrodek interwencji kryzysowej, specjalistyczny ośrodek wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, klub integracji społecznej, warsztaty terapii zajęciowej, centra integracji społecznej, schroniska, noclegownie i ogrzewalnie dla osób bezdomnych.

Rafał Komarewicz KWW Rafała Komarewicza Kraków Trzecia Droga

Moim najważniejszym celem jest to, żeby Krakowianom żyło się w naszym mieście jak najlepiej. Nie wyobrażam sobie więc, żeby miasto, którego będę prezydentem nie wspierało mieszkańców także w sytuacjach trudnych. Bardzo ważne jest zaoferowanie, w większym zakresie, pomocy psychologicznej młodzieży. Szczególnie cenne wydają rozwiązania z zakresu uruchomienia w mieście sieci mobilnych psychologów.

Jest kilka programów, które możemy wdrożyć na już! Kraków ma dziś dziesiątki pustostanów, które nieużytkowane generują dodatkowe koszty. Część z nich należy przeznaczyć do utworzenia sieci mieszkań „bezpieczna przystań”. W takich mieszkaniach młodzi ludzie z problemami będą mogli znaleźć przestrzeń, w której nie tylko znajdą profesjonalną pomoc od fachowców. W tym projekcie będą mogły partycypować różne NGO i instytucje społeczne.

W jaki sposób zamierza Pan włączać przedstawicieli NGO w swoje działania?

Aleksander Miszalski KKW Koalicja Obywatelska

Współpraca z organizacjami pozarządowymi jest niezwykle ważna. To one, często, są najbliżej ludzi oraz ich problemów. Znają mieszkańców, ich oczekiwania, marzenia. Często organizują się wskutek wspólnego sprzeciwu dla działań władz. Przykładem są chociażby organizacje powstałe wskutek totalnego fiaska programu „Mieszkanie Plus” czy zamachu na zieleń podczas budowy tramwaju na Mistrzejowice. Moim głównym celem w tym zakresie jest zmiana podejścia do organizacji pozarządowych. Powinny brać one nie tylko aktywny udział w konsultacjach społecznych, ale przede wszystkim być słuchane przez władze miasta. Dotychczas w dużej mierze organizowano konsultacje społeczne tylko po to by… się odbyły. Ja zamierzam wsłuchiwać się w głos mieszkańców. Nic na siłę. Jeżeli projektowanie przestrzeni publicznej odbywa się zza biurka, a nie przy udziale osób zainteresowanych, to kończy się to zwykle sprzeciwem i niezadowoleniem, zamiast satysfakcją. Dlatego moim zamiarem jest zwiększenie udziału organizacji pozarządowych w planowaniu rozwoju miasta. Chciałbym też, by ze środków miasta wygospodarowano więcej pieniędzy na cele publiczne realizowane przez NGO. Jak wspomniałem, to organizacje pozarządowe często najlepiej wiedzą czego mieszkańcom potrzeba. Dlatego zwiększenie środków na granty dla organizacji realizujących de facto cele miasta jest dla mnie oczywistością. NGO powinny mieć partnerski, a nie przedmiotowy udział w zarządzaniu miastem.

Andrzej Kulig KWW Andrzej Kuliga ‘Ku Przyszłości’

Równie ważnym wyzwaniem jest dla mnie aktywizacja dorosłych krakowian, którzy chcą działać na rzecz swojej społeczności. Dlatego proponuję stworzenie dzielnicowych centrów społecznościowych, które będą mieszkańców integrować, inspirować do kreatywności, a jednocześnie wzmocnią tak potrzebne więzi sąsiedzkie i poczucie przynależności do grupy. Tym samym będą to miejsca, w których miasto będzie wspierać i promować ideę wolontariatu.

Doceniając zaangażowanie aktywnych mieszkańców w życie miasta będę mocno wspierał organizacje pozarządowe. Chcę zwiększyć ich znaczenie przy realizacji zadań publicznych, zwiększyć zaangażowanie w procesy decyzyjne, a także wspomóc im codzienne funkcjonowanie ułatwiając choćby dostęp do miejskich przestrzeni lokalowych. Dzięki ścisłej współpracy miasta z organizacjami pozarządowymi, konsultacjom, rozmowom i pozyskiwaniu opinii w sprawach ważnych dla grup społecznych, które te organizacje reprezentują, miasto ma szansę przygotować ofertę najlepiej dostosowaną do potrzeb swoich mieszkańców.

Łukasz Gibała KWW Łukasza Gibały Kraków dla Mieszkańców

Chciałbym, aby organizacje pozarządowe aktywnie współtworzyły polityki miejskie. Będę szeroko konsultował różne działania i mam nadzieję organizacje pozarządowe będą w takich konsultacjach brały udział i wpływały na decyzje. Uważam też, że istnieje wiele działań, które mogą i powinny być outsourcowane: m.in. planujemy szkolenia z edukacji emocjonalnej i komunikacji bez przemocy w krakowskich szkołach oraz granty na kulturalne i sportowe projekty dzielnicowe. 

Jerzy Muzyk KWW ‘Samorządny Kraków’

NGOsy sprzyjają włączaniu w życie społeczne osób lub grup zagrożonych marginalizacją, np. długotrwale bezrobotnych czy niepełnosprawnych. W wspierają rozwój ich zaufania do instytucji demokratycznych i uczą współpracy. 

Działania podejmowane Miasto odpowiadają – w mojej ocenie – oczekiwaniom NGOsów oraz mieszkanek i mieszkańców miasta. Corocznie przygotowywany Program Współpracy Gminy Miejskiej Kraków dokładnie określa zasady i możliwości – finansowe  (np. coroczny otwarty konkurs ofert na dofinansowanie wkładów własnych) i poza finansowe – takiej współpracy. Współpraca nadal będzie odbywać się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności. 

NGOsy nadal będą ważnym partnerem  w tworzeniu polityk oraz w realizacji zadań publicznych. Będą także aktywnie uczestniczyć w konsultacjach społecznych. 

Do ważniejszych zadań, które będą kontynuowane należą: 

  • Opracowywanie informatora z ofertą organizacji pozarządowych dla mieszkańców Krakowa – wersja online dostępna w miejskim portalu internetowym dla organizacji pozarządowych,
  • Opracowywanie aktualizowanego na bieżąco informatora o zasadach najmu przez organizacje pozarządowe lokali użytkowych w Krakowie; organizacja spotkań informacyjno- konsultacyjnych oraz spotkań roboczych służących rewizji polityki lokalowej Miasta wobec trzeciego sektora z udziałem przedstawicieli Zarządu Budynków Komunalnych w Krakowie oraz przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowych w Krakowie,
  • udostępnianie organizacjom pozarządowym po preferencyjnych stawkach lokali

z zasobów Gminy w trybie bezprzetargowym, a także w trybie aukcji, jeśli organizacja

jest jedynym oferentem, 

  • Podejmowanie cyklicznych działań podnoszących kwalifikacje i wiedzę przedstawicieli trzeciego sektora realizujących działania na rzecz mieszkanek i mieszkańców
  • Organizacja spotkań sieciujących organizacje pozarządowe pozwalających na wymianę doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie realizacji zadań publicznych na rzecz mieszkanek imieszkańców Gminy.
  • Kontynuacja działalności Krakowskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego jako organu konsultacyjnego, opiniodawczego, doradczego i inicjatywnego, 
  • Kontynuacja działalności Rady Krakowskich Seniorów 
  • nadawanie tytułów: np. „Filantrop Krakowa”, „Przyjaciel Sportu”, „Krakowski Ambasador Wielokulturowości” oraz nagród „Mecenas Kultury Krakowa” , „Animator Roku”, „Nagroda im. Kazimiery Bujwidowej”;
  • kontynuacja działań Rady ds. Równego Traktowania w zakresie wypracowania z organizacjami pozarządowymi rozwiązań na rzecz opracowania strategii równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji;
  • kontynuacja działalności  Dzielnicowych Centrów Organizacji Pozarządowych

Rafał Komarewicz KWW Rafała Komarewicza Kraków Trzecia Droga

Mam bardzo dobre doświadczenia, jeśli chodzi o współpracę z NGO. W naszym żółtym DNA Polski 2050 Szymona Hołowni jest współpraca z organizacjami pozarządowymi. Pragnę podkreślić, że z naszego ugrupowania wywodzi się minister Agnieszka Buczyńska minister ds. społeczeństwa obywatelskiego. 

Szkolny Budżet Obywatelski czy Lodówki Pełne Dobra to inicjatywy, których byłem organizatorem.

Chcę szeroko korzystać z doświadczeń NGOsów, mają unikalną wiedzę i kompetencję. Działają w nich zazwyczaj ludzie z ogromną pasją.  Uważam, że miasto powinno kłaść większy nacisk na współpracę z organizacjami pozarządowymi. Trzeba częściej słuchać ich głosu i mocniej włączyć te organizacje w politykę miasta. I oczywiście trzeba zwiększyć środki przeznaczone na współpracę miasta z organizacjami pozarządowymi. Mogę zapewnić, że otworzę miasto na NGO dużo szerzej.

W jaki sposób planuje Pan zadbać o bezpieczeństwo w mieście?

Aleksander Miszalski KKW Koalicja Obywatelska

Tematyce bezpieczeństwa poświęciłem osobny dział w swoim programie, tworząc swoisty „dekalog” działań na rzecz bezpieczeństwa Krakowian. W jego ramach znalazły się następujące postulaty:

I. Zwiększenie liczby patroli Straży Miejskiej na ulicach Krakowa. Czas dojazdu Straży Miejskiej do interwencji powinien ulec znacznemu skróceniu. Liczba etatów Strażników Miejskich musi zostać zwiększona i powinna odpowiadać potrzebom aglomeracji krakowskiej. W tym celu należy dostosować liczbę służb patrolowych na jednej zmianie do rosnącej liczby interwencji zgłaszanych przez mieszkańców.

II. Program Bezpieczny Kraków. Przygotujemy założenia do nowego programu Bezpieczny Kraków, który zostanie opracowany w konsultacji ze specjalistami, a jego realizacja będzie poddana nadzorowi zespołu niezależnych ekspertów.
Nowy Program Bezpieczny Kraków powinien być programem profilaktycznym, promującym rzetelną wiedzę o problemach dotyczących bezpieczeństwa.

III. Powołam instytucję nocnego burmistrza. Konieczne jest efektywne zarządzanie (na poziomie wielu jednostek miejskich) procesami zachodzącymi w obszarze, tzw. gospodarki nocy. W tym celu przeorganizujemy i skoordynujemy pracę jednostek miejskich. Powołamy zespół integrujący działania w obszarze gospodarki nocnej. Zespół zajmie się nadzorem: przestrzegania ciszy nocnej, walki z ulicznym wandalizmem, a także będzie stanowić wzmocnienie kadrowe i kompetencyjne Straży Miejskiej. Zespół ten współpracować będzie również z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w cyklu 24/24.

IV. Rozbudujemy monitoring wizyjny we wszystkich dzielnicach Krakowa. Zrównoważony rozwój monitoringu powinien być oparty o analizę danych dotyczących bezpieczeństwa w poszczególnych rejonach miasta. Dalszy rozwój monitoringu wizyjnego musi uwzględniać wszystkie dzielnice Krakowa. Rozwiniemy system monitoringu – szczególnie w okolicach szkół i przedszkoli, aby krakowskie dzieci były bezpieczne.

V. Rozwiniemy programy Respect Kraków i “City helpers”. Naczelną ideą programu jest zwrócenie uwagi turystom, że Kraków jest nie tylko atrakcyjną destynacją turystyczną, ale także domem dla tysięcy mieszkańców, dumnych ze swojego miejsca zamieszkania i pragnących o nie dbać.
Program Respect Kraków jest istotnym wsparciem w budowaniu wizerunku Krakowa jako miejsca gościnnego i przyjaznego turystom. Program ten jednocześnie otwarcie komunikuje odwiedzającym obowiązujące w mieście zasady i zachęca do ich przestrzegania. Miejscy pomocnicy, czyli “City Helpers” we współpracy ze służbami mundurowymi wdrażają politykę zrównoważonej turystyki, nie tylko przez swą funkcję informacyjną, ale również porządkową (z elementami zarządzania w sytuacjach kryzysowych).

VI. Zwiększymy współpracę Krakowa ze stowarzyszeniami podnoszącymi bezpieczeństwo mieszkańców. Zwiększymy wsparcie dla działań stowarzyszeń podnoszących bezpieczeństwo mieszkańców Miasta, takich jak Ochotnicze Straże Pożarne (w tym te, zajmujące się poszukiwaniami osób zaginionych) oraz grup ratowniczych współpracujących z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego. To również odpowiedź na pytanie o zaangażowanie NGO w zarządzanie miastem.

VII. Doświtelimy niebezpieczne przejścia dla pieszych. Do końca kadencji doświetlimy wszystkie niebezpieczne przejścia dla pieszych w Krakowie.

VIII. Miasto bezpieczne dla kobiet. Przeprowadzimy kampanie edukacyjne przeciwdziałające przemocy wobec kobiet. Projektując każde rozwiązanie infrastrukturalne i transportowe, weźmiemy pod uwagę maksymalne zapewnienie bezpieczeństwa kobiet wracających nocą. Przeszkolimy strażników miejskich, pracowników komunikacji miejskiej i innych służb miejskich na temat przeciwdziałania przemocy wobec kobiet.

IX. Stworzymy jednostkę miejską do walki z nielegalnym graffiti, przywracającą estetykę przestrzeni publicznej. Wzmocnimy działania miasta w zakresie przeciwdziałania dewastacji przestrzeni publicznej (dla ochrony własności prywatnej i publicznej szczególnie obiektów o szczególnym znaczeniu dla historii i kultury). Powołamy w strukturach MPO jednostki usuwające nielegalne graffiti z obiektów zdewastowanych, oferując nieodpłatne usuwanie oraz usługi zabezpieczające (impregnaty). Nawiążemy współpracę ze środowiskiem sztuki publicznej oraz wesprzemy edukację dzieci i młodzieży mającą na celu wzrost poziomu świadomości znaczenia przestrzeni jako dobra wspólnego.

X. Zapewnimy bezpieczeństwo w razie zagrożenia. Poprawimy Ochroną Cywilną. Przeprowadzimy audyt schronów w całym Krakowie. Dokonamy aktualizacji planów zabezpieczeń i koniecznych remontów w celu utrzymania użyteczności tych miejsc. Przeprowadzimy także dodatkowe szkolenia i wprowadzimy nowe procedury związane z ochroną cywilną.

Andrzej Kulig KWW Andrzej Kuliga ‘Ku Przyszłości’

Chce by Kraków był wygodnym, dobrze skomunikowanym miastem w którym zarówno tereny zielony, żłobki, przedszkola, szkoły, domy kultury i Centra Zdrowia 75 + były w zasięgu ręki. Wygodne miasto to przede wszystkim miasto bezpieczne. W ciągu najbliższej kadencji będę chciał poprawić bezpieczeństwo pieszych poprzez doświetlenie przejść. Będą dążył do ograniczenia nielegalnych wyścigów na krakowskich ulicach, montując fotoradary. Korzystając z doświadczeń policji oraz straży miejskiej w kolejnej kadencji samorządu rozbudujemy monitoring wizyjny, aby czuwać nad bezpieczeństwem mieszkańców i przyjezdnych.

Ważnym elementem poprawy bezpieczeństwa miasta będą także inwestycje związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym. Poprawię bezpieczeństwo mieszkańców poprzez budowę, docelowo, 80 zbiorników retencyjnych oraz modernizację kanalizacji opadowej na łącznej długości ok. 50 km. Zapewnię także wsparcie finansowe dla Ochotniczych Straży Pożarnych, ponieważ to właśnie strażacy ochotnicy są niezawodni w miejscach, gdzie potrzebna jest pomoc. Z myślą o bezpieczeństwie dzieci i młodzieży zamierzam wdrożyć program edukacyjny poświęcony bezpieczeństwu w Internecie.

Łukasz Gibała KWW Łukasza Gibały Kraków dla Mieszkańców

Przede wszystkim chcę skupić się na dobrym planowaniu przestrzennym i infrastrukturze. Jak wskazują badania, architektura ma bardzo duży wpływ na bezpieczeństwo. Dlatego chcę dobrze zaplanowanego miasta, z wymieszanymi funkcjami, infrastrukturą zachęcającą do aktywności i brakiem „martwych stref”. Należy też doświetlać niebezpieczne miejsca i prowadzić monitoring miejski, który dekadę temu był przedmiotem głosowania w ogólnomiejskim referendum.

Jerzy Muzyk KWW ‘Samorządny Kraków

Bezpieczeństwo mieszkańców to sprawa kluczowa, która jest warunkiem zrównoważonego rozwoju miasta. 

Plan działań prezentowany jest w Strategii Rozwoju Krakowa, ale także w innych dokumentach, o charakterze operacyjnym – jak np. Program „Bezpieczny Kraków”. Współautorami programu są radni Miasta Krakowa, eksperci w poszczególnych dziedzinach, policjanci, strażnicy miejscy, przedstawiciele uczelni oraz innych jednostek miejskich oraz przedstawiciele z odpowiednich wydziałów Urzędu Miasta Krakowa. 

W moim programie wyborczym zawarłem takie główne zadania:

  • Ochrona zabytkowego centrum poprzez walkę z hałasem i zwiększenie bezpieczeństwa, zwiększenie liczby patroli straży miejskiej i policji, zmniejszenie sprzedaży alkoholu; zapewnienie większego komfortu życia mieszkańców Starego Miasta,
  • Systematyczny wzrost liczebności strażników miejskich z obecnych 550 do 1000 pełniących funkcje patrolowe i zabezpieczające porządek szczególnie w miejscach atrakcji turystycznych (Stare Miasto, Kazimierz), 
  • Realizacja modernizacji przejść dla pieszych zwiększających poziom bezpieczeństwa pieszych , szczególnie w sąsiedztwie zespołów szkolno – przedszkolnych, 
  • Budowa brakującej infrastruktury pieszej w postaci chodników szczególnie na terenie dzielnic wschodnich, Modernizacja i uzupełnienie oświetlenia ulicznego

Mówiąc o bezpieczeństwie w obecnych czas należy także pamiętać o CYBERBEZPIECZEŃSTWIE i działaniach na rzecz zwiększenia świadomości społecznej w zakresie zagrożeń w sieci.

To także BEZPIECZNY RUCH DROGOWY i działania na rzecz podniesienia kompetencji uczestników ruchu drogowego, w tym dążenie do „wizji 0” – zero ofiar śmiertelnych na drogach wśród pieszych i rowerzystów.

To także profilaktyka przeciwpożarowa oraz zintensyfikowanie działań profilaktyczno-edukacyjnych z zakresu bezpieczeństwa, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży poprzez spotkania w placówkach szkolnych i  specjalne kampanie informacyjno-edukacyjne.

Jest też jeszcze inny aspekt bezpieczeństwa, który w obecnych czasach nabiera dużego znaczenia:  podjęcie działań zabezpieczających Kraków na wypadek ataków terrorystycznych i incydentów wojennych. Tutaj z pewnością niezwykle ważne będą działania na rzecz budowy lub renowacji schronów. 

Realizacja tych zadań wymaga aktywnego zaangażowania mieszkanek i mieszkańców Krakowa,  także tych najmłodszych – np. poprzez:  

  • „Akademię Liderów Bezpieczeństwa” – warsztaty z zakresu zasad postępowania w sytuacjach niebezpiecznych takich jak wtargnięcie osoby niebezpiecznej, rozpylenie nieznanej substancji, pożaru oraz udzielania pierwszej pomocy skierowane do młodzieży szkolnej
  • ogólnodostępne szkolenie z pierwszej pomocy dla mieszkańców Krakowa,
  • kampania społeczna „Poradnik zgłoszeń alarmowych” 

Rafał Komarewicz KWW Rafała Komarewicza Kraków Trzecia Droga

Chcę ściśle współpracować z policją, strażą miejską i służbami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo w naszym mieście. Musimy m.in. dalej wyposażać w nowoczesny sprzęt straż pożarną. Należy też rozwijać monitoring wizyjny, ale według zaleceń opracowanych przez ekspertów. Trzeba też poważnie myśleć o obronie cywilnej. Musimy być przygotowani na każdą ewentualność, dlatego uważam, że metro, o które będę zabiegał, powinno być wyposażone w schrony, podobnie, jak metro w Waszyngtonie. Oczywiście, nie możemy zapominać o programach skierowanych do dzieci i młodzieży.

Czy w programie wyborczym zostały uwzględnione działania na rzecz kobiet? Jeśli tak, to jakie?

Aleksander Miszalski KKW Koalicja Obywatelska

O części postulatów dla kobiet wspomniałem już wcześniej. Jest to chociażby pkt VIII z mojego „Dekalogu Bezpieczeństwa” tzn. Miasto bezpieczne dla kobiet, o którym mowa wyżej.

  • Będziemy także sprawnie budować nowe żłobki oraz wprowadzimy program bezpłatnych żłobków. Przeznaczymy środki z budżetu miasta nie tylko na sfinansowanie miejsc w placówkach publicznych, ale będziemy wykupować również miejsca w placówkach prywatnych. Z tej formy będą mogli skorzystać rodzice, którzy pracują, mieszkają i płacą podatki w Krakowie. Niektórzy mówią, że nie jest to możliwe, jednak w Warszawie się udało – zatem uda się także w Krakowie. Musimy czerpać z najlepszych wzorców i skończyć z tzw. „niedasizmem”, z którym mieliśmy do czynienia przez ostatnie lata.
  • Ponadto zapewnimy kobietom w każdym wieku dostęp do programów profilaktycznych oraz wsparcie w zakresie chorób związanych z podeszłym wiekiem.
  • Zapewnimy bezpłatne badania mammograficzne w ramach profilaktyki raka piersi oraz bezpłatne szczepienia przeciwko HPV.
  • Dostępna będzie bezpłatna opieka urologiczna, kardiologiczna i ortopedyczna, eliminująca konieczność starania się o skierowania.

Koszty tych usług będą transparentne i uzależnione od liczby wizyt, zgodnie z cenami ustalonymi przez NFZ, aby każda kobieta mogła skorzystać z niezbędnej opieki bez dodatkowego obciążenia finansowego.

  • Stworzymy także ogólnodostępny gabinet opieki ginekologicznej dla kobiet. Gabinet ten zapewni kobietom przestrzeń do rozmowy z wykwalifikowanymi lekarzami, którzy mogą udzielić im informacji i wsparcia w podejmowaniu decyzji dotyczących ich zdrowia. Obecność lekarzy bez klauzuli sumienia eliminuje ryzyko dyskryminacji lub odmowy udzielenia pomocy ze względów religijnych czy moralnych.
  • Zapewnię także wsparcie w rozwoju przedsiębiorczości kobiet. Ten cel programu osiągniemy poprzez organizację tzw. miękkich i twardych szkoleń dla kobiet planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej. Szkolenia zrealizujemy w formie on-line i stacjonarnej, aby zapewnić możliwość praktyki, m.in. w zakresie procedur urzędowych.
  • Powołamy również pełnomocnika ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Pełnomocnik będzie osobą kierującą zgłaszające się do niego kobiety do odpowiednich osób, które w ramach współpracy z Urzędem Miasta Krakowa będą mogły pokierować dalszymi krokami pokrzywdzonej. Pomoc specjalistów, którzy w sposób natychmiastowy, będą mogli udzielić wsparcia pokrzywdzonej – zarówno psychologicznego, jak i prawnego. Przedmiotem pomocy powinno być też udzielenie natychmiastowego schronienia pokrzywdzonej i jej dzieciom w razie konieczności.

Andrzej Kulig KWW Andrzej Kuliga ‘Ku Przyszłości’

W ciągu wielu lat mojej pracy najciekawsze, najbardziej trafione pomysły wychodziły od mieszkanek. To one poprzez różnego rodzaju organizację pokazywały nam potrzeby miasta. Krakowianki każdego dnia udowadniają, że ich spojrzenie na przestrzeń miejską i problemy dnia codziennego jest szersze. Jest w nim troskę o zabezpieczenie potrzeb rodziny, organizację czasu wolnego, opiekę nad seniorami i osobami zależnymi czy też pogłębianie integracji z obcokrajowcami, którzy chętnie osiedlają się w Krakowie. Ta wieloaspektowość jest dobrym punktem wyjścia do dyskusji, która może zaowocować pomysłami wartymi zrealizowania i ulepszeniem wielu obszarów funkcjonowania naszego miasta. Dzięki temu mieszkańcy też czują, że ich problemy nie są nam obce, że mogą sami wpływać na politykę społeczną miasta.

Dziesiątka Kuliga dla kobiet

– To 10 podstawowych postulatów, które chcę zrealizować w nadchodzącej kadencji. Stworzyły je same panie w czasie spotkań w ramach cyklu „Jej Kraków”. To nie są pomysły wymyślone zza biurka ale wypływają od samych Pań, za co im bardzo dziękuję, bo tak naprawdę same sobie stworzyły program dla siebie.

  1. Nowe programy polityki zdrowotnej skierowane do kobiet, które ze względu na wiek nie mogą skorzystać z bezpłatnej oferty NFZ (w szczególności profilaktyka onkologiczna).
  2. Udostępnienie przestrzeni miejskiej do wyłącznej dyspozycji kobiet (realizacja pasji, zainteresowań, organizacja warsztatów i spotkań tematycznych), w szczególności na obszarach peryferyjnych miasta (na kształt Pracowni Młodych)
  3. Programy aktywizujące, projekty edukacyjne, zajęcia z przedsiębiorczości dla kobiet w każdym wieku, chcących powrócić na rynek pracy lub założyć władny biznes (kobiety 50 plus, młode matki, kobiety chcące zmienić zawód).
  4. Stworzenie miejsca, w którym kobiety będące w kryzysie będą mogły w bezpiecznym i komfortowym miejscu uzyskać pomoc specjalistyczną (psycholog, terapeuta, pracownik socjalny).
  5. Dwa razy większa liczba turnusów opieki wytchnieniowej – w tym dla dzieci z niepełnosprawnościami, jest 300 będzie 600! Kraków wprowadził je jako pierwsze miasto w Polsce.
  6. Dodatkowe 1000 miejsc w żłobkach, w tym w dzielnicach peryferyjnych
  7. Wykorzystanie potencjału kobiet do zarządzania miastem poprzez zwiększenie zaangażowania kobiet w procesy konsultacyjne, zespoły robocze, których celem będzie wypracowanie optymalnych rozwiązań dla mieszkańców.
  8. Dostosowanie miejskich podmiotów leczniczych oraz przeszkolenie personelu w zakresie potrzeb kobiet z niepełnosprawnościami (w szczególności dostępne gabinety ginekologiczne, oddziały szpitalne).
  9. Program Różowa skrzyneczka – w budynkach użyteczności publicznej należących do miasta zamontowane będą „RÓŻOWE SKRZYNKI PIERWSZEJ POTRZEBY”.
  10. Zwiększenie liczby warsztatów z asertywności i z zakresu samoobrony oraz w porozumieniu z korporacjami taxi stworzenie możliwości zamawiania kursu, gdzie kierowcą jest kobieta.

Łukasz Gibała KWW Łukasza Gibały Kraków dla Mieszkańców 

Szereg proponowanych działań jest pośrednio skierowanych do kobiet. To m.in. utworzenie całodobowego punktu profilaktyki intymnej z dostępem do lekarzy bez klauzuli sumienia, inkluzywna infrastruktura, urządzanie osiedlowych mini rynków, utworzenie 20 nowych żłobków, wsparcie dla seniorek i seniorów, walka z luką płacową oraz „szklanym sufitem” w UMK i jednostkach miejskich.

Jerzy Muzyk KWW ‘Samorządny Kraków’

Obie płcie zasługują na równe traktowanie w każdej dziedzinie życia. Ważne jest także to, aby jedni nie decydowali w imieniu drugich.

Niestety kobiety wciąż są częściej narażane na ataki przemocy: fizycznej, ekonomicznej, psychicznej i seksualnej.  Wśród proponowanych działań, przeciwdziałającym tym przejawom pomocy powinny być:

  • Warsztaty z samostanowienia i samoobrony bazujące na metodzie Wendo dla nastolatek i dorosłych kobiet 
  • Warsztaty samoobrony dla kobiet prowadzone przez Straż Miejską Krakowa.
  • Kontynuacja  spotkań  informacyjno-edukacyjnych prowadzonych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej skierowanych do społeczności lokalnej oraz do specjalistów pracujących bezpośrednio z osobami doświadczającymi przemocy. Na spotkaniach omawiane będą sposoby reagowania w sytuacji zagrożenia,  przekazywane będą również informacje  o instytucjach i organizacjach działających na terenie Gminy Miejskiej Krakow, które udzielają bezpłatnej pomocy i wsparcia osobom doświadczającym przemocy. 
  • Kontynuacja kampanii edukacyjnych – np. pod hasłem ,,Przemoc niejedno ma imię”, by skuteczniej pomagać osobom jej doświadczającym i przede wszystkim uświadomić im, że to nie one prowokują swoich oprawców i pozbawić ich poczucia winy a nawet wstydu, które często powstrzymuje je przed podjęciem działań.  

Rafał Komarewicz KWW Rafała Komarewicza Kraków Trzecia Droga

Po pierwsze, na moich listach wyborczych do Rady Miasta Krakowa jest bardzo dużo zaangażowanych kobiet. Jestem przekonany, że wiele z nich wejdzie do rady i to one same w najlepszy sposób zadbają o interesy kobiet. To dla mnie bardzo ważna kwestia, dlatego tak mocno stawiam na kobiety. 

Oczywiście, podstawą przeciwdziałania przemocy jest edukacja na wszystkich poziomach. Od najmłodszych lat dzieci powinny być uczone wzajemnego szacunku do każdego człowieka. Walczmy z „catcallingiem”, skierowanym do kobiet, czyli molestowaniem w przestrzeni publicznej. Karolina Górnisiewicz, aktywistka miejska, nasza liderka w okręgu nr 1, działająca w Stowarzyszeniu Polska 2050 podejmuje aktywność w tym temacie, nagłaśniając problem catcallingu. Bardzo wspieram ją w tych działaniach. Edukacja w szkole chłopców powinna koncentrować się na walce ze stereotypami, również tymi na temat męskości, bo to często te stereotypy nie pozwalają chłopcom i mężczyznom mówienia o uczuciach i emocjach. Z braku wyrażania swoich uczuć może rodzić się agresja, przemoc.

Tak długo, jak przemoc domowa, nadużycia seksualne nie będą z całą siłą piętnowane i odpowiednio karane, przemoc wobec kobiet nie zniknie. Uważam, że definicje gwałtu trzeba natychmiast zmienić! 

*https://fundacjastarttango.pl/raport-dot-przemocy-wobec-kobiet-w-srodowisku-pracy/